I. Giải mã 5 Nguyên nhân Gây Mòn nhanh (Phân tích Chuyên môn)

Bánh răng nhựa bị mòn là hiện tượng đa nguyên nhân, nhưng có thể tổng hợp thành 5 nhóm cốt lõi sau `[1]`:

1. **Vật liệu Không Phù hợp (Yếu tố Quyết định):**
   • **Chọn sai loại nhựa:** Ví dụ, sử dụng nhựa PP/PVC cho ứng dụng chịu tải thay vì vật liệu kỹ thuật cao cấp hơn như POM (Delrin) hoặc PA6 (Nylon) `[1]`.
   • **Nhựa gia cường mài mòn:** Sử dụng nhựa gia cường sợi thủy tinh (Glass-filled Nylon) ăn khớp trực tiếp với kim loại có thể khiến sợi thủy tinh mài mòn bánh răng kim loại đối diện, hoặc chính nó bị hỏng do ứng suất tập trung `[1]`.
   • **Sử dụng phôi nhựa tái chế:** Nhựa tái chế có độ bền mài mòn thấp, dễ gãy vỡ và giảm tuổi thọ đáng kể `[1]`.
2. **Lỗi Gia công & Ứng suất Nội tại:**
   • **Ứng suất nội tại (Internal Stress):** Phát sinh từ quá trình ép phun hoặc gia công CNC không chuẩn, tạo ra các vùng giòn/nhão không đồng nhất, làm giảm khả năng chịu mài mòn `[1]`.
   • **Thiếu Stress-relief Annealing:** Các chi tiết nhựa lớn nếu thiếu bước ủ (annealing) để ổn định kích thước, dễ bị biến dạng sau khi lắp, dẫn đến ăn khớp kém `[1]`.
3. **Thiết kế Cơ khí Kém (Edge Loading):**
   • **Ăn khớp cục bộ:** Bề rộng răng không đủ để phân bố tải, hoặc sai số lắp ráp khiến tải tập trung ở mép răng, dẫn đến mòn cục bộ cực nhanh `[1]`.
   • **Backlash không chuẩn:** Khe hở quá nhỏ gây kẹt, quá lớn gây va đập khi đổi chiều, đều dẫn đến mòn góc răng `[1]`.
4. **Bôi trơn và Nhiễm bẩn:**
   • **Thiếu dầu/mỡ bôi trơn:** Mặc dù nhựa có khả năng tự bôi trơn, việc sử dụng grease/gear oil tương thích vẫn cần thiết để giảm hệ số ma sát và nhiệt độ khi chạy tải nặng `[1]`.
   • **Nhiễm mạt kim loại:** Trong môi trường ăn khớp với bánh răng kim loại, mạt kim loại rơi vào khe răng nhựa, biến thành hạt mài mòn cực kỳ nguy hiểm `[1]`.
5. **Vận hành Vượt giới hạn:** Vận hành quá tải (Overload) hoặc quá tốc độ (Overspeed) khiến nhiệt độ cục bộ tăng cao, làm mềm nhựa (vượt quá nhiệt độ chuyển pha - Tg) và tăng hệ số mài mòn `[1]`.

II. Bộ Giải Pháp Kỹ Thuật 3 Điểm của Cơ Khí Mori

1. Giải pháp Tối ưu Vật liệu (Material Optimization)

Lựa chọn vật liệu đúng là khoản đầu tư chi phí hiệu quả nhất, giúp giảm thiểu rủi ro mòn và tăng tuổi thọ hệ thống:

**Lời khuyên từ Mori:** Luôn yêu cầu nhà cung cấp vật liệu cung cấp **chứng chỉ MTR (Material Test Report)** và kiểm tra nguồn gốc nhựa để tránh rủi ro từ phôi tái chế `[1]`.

2. Giải pháp Tối ưu Thiết kế (Geometry Modification)

Để khắc phục lỗi ăn khớp cục bộ và lệch trục, Mori tập trung vào hai yếu tố chính `[1]`:

• **Tránh Edge Loading:** Thực hiện **Profile Relief (Modification hàng răng)** để phân tán tải trọng đều hơn trên bề mặt răng, thay vì để tải dồn vào mép răng. Điều này đặc biệt quan trọng cho bánh răng có mô-đun nhỏ.
• **Sử dụng Góc Áp Lực Tiêu chuẩn:** Hầu hết bánh răng nhựa nên sử dụng góc áp lực **20° (Pressure Angle)** để tối ưu khả năng chịu tải và giảm hiện tượng trượt răng.

3. Giải pháp Tối ưu Quy trình Gia công (CNC & Stress Relief)

Chất lượng bề mặt và độ chính xác hình học quyết định 50% tuổi thọ bánh răng. Quy trình gia công chuẩn của Cơ Khí Mori bao gồm `[1]`:

• **Hoàn thiện Bề mặt và Loại bỏ Burr:** Sử dụng máy CNC chính xác cao để đảm bảo độ nhám bề mặt tiêu chuẩn (Ra 0.8 – 1.6) và thực hiện bước **Deburr** cẩn thận để loại bỏ bavia, vốn là điểm tập trung ứng suất và gây mài mòn.
• **Stress-relief Annealing:** Đối với chi tiết bánh răng nhựa lớn hoặc yêu cầu độ chính xác đặc biệt, chúng tôi thực hiện **ủ nhiệt giảm ứng suất** để đảm bảo kích thước ổn định và không bị biến dạng sau khi lắp đặt.
• **Kiểm soát Dung sai:** Sử dụng thiết bị đo lường chuyên dụng để kiểm tra sai số pitch, runout và độ tròn, đảm bảo bánh răng ăn khớp hoàn hảo, giảm thiểu sự mài mòn do rung lắc hoặc lệch trục `[1]`.